Μακεδονικός Αγώνας. Ο εθνομάρτυρας και μακεδονομάχος ΑΡΜΕΝ ΚΟΥΠΤΣΙΟΣ

          

      ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΟΣ ΑΓΩΝΑΣ

        ΗΜΕΡΑ ΜΝΗΜΗΣ ΑΡΜΕΝ ΚΟΥΠΣΙΟΥ

ΗΡΩΑ –ΜΑΡΤΥΡΑ ΤΟΥ ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΟΥ ΑΓΩΝΑ

(Το κείμενο που ακολουθεί εκφωνήθηκε από τον Αντιστράτηγο εα Μαρκόπουλο Πέτρο (Αντιδήμαρχο Κ. Νευροκοπίου) , στις 7-10-2007 στο ιερό ναό του Προφήτη Ηλία στον Βώλακα με την ευκαιρία του εορτασμού του Μακεδονικού Αγώνα και της μνήμης του ήρωα-μάρτυρα Άμεν Κούπτσιου με την συμπλήρωση 100 ετών από το μαρτυρικό θάνατό του.)



Θεωρώ υψίστη τιμή για μένα να εκφωνήσω το λόγο για την ημέρα του Μακεδονικού Αγώνα που εδώ και πολλά χρόνια έχει αποφασισθεί για το Νομό Δράμας να εορτάζεται στο Βώλακα μαζί με τη μνήμη του ήρωα και μάρτυρα του Μακεδονικού Αγώνα τον Άρμεν Κούπτσιο, που φέτος συμπληρώνονται 100 χρόνια από το μαρτυρικό θάνατό του.


Σύμφωνα με τη γνώμη του Στρατηγού Εξαδάκτυλου (1930)

«Αν κρίνουμε από τα αποτελέσματά του, ο Μακεδονικός Αγώνας είναι η μεγαλύτερη απελευθερωτική προσπάθεια της Ελληνικής φυλής».

Επιτρέψτε μου να σας εξιστορήσω δι’ ολίγον τα του Μακεδονικού Αγώνα. 


Ο Μακεδονικός Αγώνας αρχίζει την 27η Φεβρουαρίου 1870 με την έκδοση του φιρμανιού του Μεγάλου Βεζίρη Αλί Μωχάμεντ Εμίν Πασά, μετά από πίεση της Ρωσίας δια του πρεσβευτού της στην Κωνσταντινούπολη Ιγνάτιεφ, με το οποίο ιδρύεται «Αυτοκέφαλη Βουλγαρική Εξαρχία» στην Κωνσταντινούπολη, το λεγόμενο «Σχίσμα». Σε αυτήν θα υπαγόταν όχι μόνο οι Βουλγαρικές πόλεις αλλά και οι πόλεις και τα χωριά που τα 2/3 του πληθυσμού ζητούσαν τέτοια υπαγωγή.

Βούλγαροι κομιτατζήδες

Έτσι δόθηκε η ευκαιρία στους Βουλγάρους κομιτατζήδες να εξαπολύσουν οργανωμένη βία, πειθαναγκασμό και σφαγές με σκοπό να παρουσιάσουν τους εξαρχικούς ως βουλγάρους και κατά συνέπεια τις περιοχές ως Βουλγαρικές και όχι Ελληνικές.

 Από τότε άρχισε λυσσαλέος και αδυσώπητος αγώνας μεταξύ Βουλγάρων και Μακεδόνων υπό την ανοχή του Τούρκου κατακτητή που εφήρμοζε την αρχή «διαίρει και βασίλευε».

Η τσαρική Ρωσία προχωρεί με πολύ γρήγορους ρυθμούς. Την 3η Μαρτίου 1878 με τη συνθήκη του Αγ. Στεφάνου δημιουργεί τη μεγάλη Βουλγαρία. Ευτυχώς, σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα ανετράπη η συνθήκη αυτή και υπεγράφη την 15η Ιουλίου 1878 η συνθήκη του Βερολίνου με την οποία δημιουργείται η ηγεμονία της Βουλγαρίας σε πολύ περιορισμένο χώρο, και η αυτόνομη Ανατολική Ρωμυλία (Θράκη). Η δε Μακεδονία παρέμεινε υπό τον Τουρκικό ζυγό.

Μετά 7 χρόνια, το 1885, η Βουλγαρία κάνει βίαιη προσάρτηση της Αν. Ρωμυλίας και ρίχνει το νέο σύνθημα «Η Μακεδονία για τους Μακεδόνες», προκειμένου να αυτονομηθεί και να την προσαρτήσει όπως την Αν. Ρωμυλία.

Οι Μακεδόνες δεν πείθονται εύκολα, αντιστέκονται και πολεμούν, αλλά και οι Βούλγαροι συνεχίζουν με αμείωτη ένταση την τρομοκρατία προκειμένου να επιτύχουν το καταχθόνιο σκοπό τους.

Η σημαία της ψευτοεξέγερσης.

Την 20η Ιουλίου 1903 (με το παλαιό ημερολόγιο) πραγματοποιούν τη λεγομένη «ψευδοεπανάσταση» του Ίλιν-Ντεν, που οδήγησε στην επέμβαση του Τουρκικού Στρατού και την εξολόθρευση του Ελληνικού στοιχείου στις πόλεις Κρουσόβου, Κλεισούρας, Νυμφαίου, Στρώμνιτσας κ.α.

Ο Άγιος Χρυσόστομος επίσκοπος Δράμας

Τότε, το 1903, ξύπνησε η επίσημη Ελλάδα. Νωρίτερα, το Πατριαρχείο στέλνει επίλεκτά του στελέχη ως Μητροπολίτες, όπως το Χρυσόστομο Καλαφάτη στη Δράμα, το Γερμανό Καραβαγγέλη στη Καστοριά, το Φώτιο στην Κορυτσά κ.α. σημαντικούς μητροπολίτες σε άλλες πόλεις της Μακεδονίας. Στο διάστημα αυτό εμφανίζονται τα πρώτα σώματα Μακεδονομάχων στο βουνό με επικεφαλής τον καπετάν-Κώττα, τον καπετάν-Βαγγέλη κ.α.

Έλληνες πατριώτες όπως ο Στέφανος Δραγούμης, ο Δημήτριος Καλαποθάκης, ο Κωνσταντίνος Μαζαράκης ή Αινιάν, ομάδες αξιωματικών, Κρήτες οπλαρχηγοί και πλήθος εθελοντών από όλη την Ελλάδα εγείρονται και έρχονται στη Μακεδονία. 
Τα κέντρα του Μακεδονικού αγώνα αποτελούν το προξενείο Θεσσαλονίκης με τον πρέσβη Λάμπρο Κορομηλά και το προξενείο Μοναστηρίου με τον Πρέσβη Ίωνα Δραγούμη.

Ίων Δραγούμης

Η θυσία του εθνικού ήρωα, του Παύλου Μελά, που ήταν γαμπρός του πρωθυπουργού Στέφανου Δραγούμη, ήταν ο σπινθήρας που άναψε τη μεγάλη φλόγα που απλώθηκε σε όλη τη Μακεδονία και έκανε το θαύμα της με την επικράτηση των Ελληνικών ανταρτικών σωμάτων, με την καθολική συμμετοχή των ντόπιων κατοίκων της Μακεδονίας, τους αποκαλούσαν γκραικομάνους, ήταν όμως τίτλος τιμής για αυτούς.

Ηρωικός, επιτυχημένος και πανεθνικός ο Μακεδονικός Αγώνας και παράλληλα πολύ δύσκολος αφού είχε να αντιμετωπίσει και τον Βούλγαρο εισβολέα εκτός από τον Τούρκο κατακτητή. Χάρη στο Μακεδονικό Αγώνα, η σημαία που κυματίζει σήμερα, μέσα και έξω από κάθε Μακεδονικό κτίριο, έχει τα αθάνατα και ανεξίτηλα γαλανόλευκα χρώματα. Αυτά τα χώματα της Μακεδονίας που πατάμε εμείς και είναι Ελληνικά έχουν αποκτηθεί με τη σεβάσμια σφραγίδα της λευτεριάς που χρειάστηκα πάντα και παντού προσφορά αίματος για να αποτυπωθεί.


Ορόσημο για τον Μακεδονικό αγώνα στη Δράμα αποτελεί η 22α Ιουλίου 1902, μέρα χαρμόσυνη και ιστορική που ο λαός της Δράμας, της πόλης και των περιχώρων, υποδέχεται πανηγυρικά το νέο Μητροπολίτη της Χρυσόστομο. 
 Ο Χρυσόστομος, γεννημένος θρησκευτικός και εθνικός ηγέτης, ήταν ο σπινθήρας που άναψε τη φλόγα στις ελληνικές ψυχές του Νομού Δράμας και της περιοχής της μητροπόλεώς του.

Άφοβος, ατρόμητος περιοδεύει στα χωριά της επαρχίας του και καλεί τους ορθόδοξους χριστιανούς όχι μόνο σε συναγερμό και σε αυτοάμυνα αλλά και σε αντεπίθεση.

 Βροντοφωνάζει παντού 
«Πωλησάτω έκαστος το ιμάτιον αυτού και αγωρασάτω μάχαιραν» 
(ας πουλήσει ο καθένας τα ρούχα του και ας αγοράσει μαχαίρι). Αναπτερώνει το ηθικό και εθνικό φρόνημα των καταπιεζομένων Ελλήνων της Δράμας.

Στις 2 Οκτωβρίου 1902 βρίσκεται στην ευχάριστη θέση να στείλει στον Οικουμενικό Πατριάρχη, Ιωακείμ Γ΄ το πρώτο χαρμόσυνο μήνυμα «το χωριό Βώλακας ξαναγυρίζει στην Ορθοδοξία».

 Ο Βώλακας είχε τότε 187 οικογένειες και από αυτές οι 120 είχαν γίνει σχισματικές. Θα ήθελα στο σημείο αυτό να εξιστορήσω με ποιο ύπουλο τρόπο. 

Ο Βούλγαρος αρχικομιτατζής Βοϊβόδας Ντάεφ από τη Φλώρινα και οι άνδρες του , εγκαταστάθηκε στο Βώλακα και έμεινε στο σπίτι του Γιανάκεβ. Διέδωσε σκόπιμα ότι δήθεν ο Γιανάκιεβ ψυχορραγούσε και καλούσε όλους τους κατοίκους να περάσουν υποχρεωτικά από το σπίτι του για την τελευταία συγχώρεση.
 Οι προσερχόμενοι Βωλακιώτες τότε αναγκαζόταν από τον Ντάεφ και τους άντρες του και με το όπλο στον κρόταφο να προσχωρούν στην εξαρχική εκκλησία.

Για το Μητροπολίτη Χρυσόστομο 4 ημέρες παραμονής ήταν αρκετές για να επαναφέρει τους κατοίκους του Βώλακα στην Ορθοδοξία. 

Οι κάτοικοι του παρέδωσαν τα σλαβονικά εκκλησιαστικά βιβλία, το κερί, τα αφιερώματα και του έδωσαν τη μεγάλη υπόσχεση να μείνουν πιστοί στο Πατριαρχείο, πράγμα το οποίο και τήρησαν.

Ο Μητροπολίτης Χρυσόστομος τοποθετεί άξιους δασκάλους στο χωριό, προσλαμβάνει σωματοφύλακά του τον πρόκριτο Νικόλαο Καβάζη του Αντωνίου και συγκροτεί ένοπλη ομάδα αποτελούμενη από τους:

1.     Άρμεν Γεώργιο

2.     Άρμεν Κούπτσιο

3.     Βαγγέλη Γεώργιο

4.     Βαγγέλη Νικόλαο

5.     Γεωργίου Κυριάκο

6.     Ζίργα Ιωάννη

7.     Λεπίδη Θεόδωρο

8.     Μάντζιο Γεώργιο

9.     Μίχο Άγγελο

10.      Μπόσκου Ιωάννη

11.      Μπόσκου Σταμάτη

12.      Σίγκο Κωνσταντίνο

13.      Στάικο Δημήτριο

14.      Χριστοδούλου Βασίλειο

και ως αγγελιοφόρους και κομιστές της αλληλογραφίας του όρισε τον ιερέα Δημήτριο Μπόσκου και τον ιεροψάλτη Σίντο Κωνσταντίνο.

Φονευθέντες Μακεδονομάχοι από το Βώλακα ήσαν τα αδέλφια Κωνσταντίνος και Γεώργιος Παπαμαρίνος (1903), Γεώργιος Μάντζιος (παππούς της μητέρας μου), Κυριάκος Πανταζής (1906), Πασχάλης Ζήργας, Μποσκοψίου Προκόπης, Μποσκοψίου Πέτρος και Κάκαρας Αντώνης (1907).

Από την άλλη πλευρά η συσταθείσα ομάδα κρούσεως του Βώλακα δεν έμεινε με δεμένα τα χέρια. 
Οι Άρμεν Κούπτσιος, Άγγελος Μίχος και Δημήτριος Στάικος εκτέλεσαν μια ομάδα Βουλγάρων κοντά στο Γρανίτη και ανέκοψαν τη κάθοδο των Βουλγάρων στη Δράμα. Εννέα σχισματικοί που συνέβαλλαν στη δολοφονία ανυποψίαστων Ελλήνων κατοίκων του Βώλακα πληρώθηκαν με το ίδιο νόμισμα.

Ήρθε τώρα η στιγμή να αναφερθώ λεπτομερώς στον ήρωα-μάρτυρα Άρμεν Κούπτσιο που γεννήθηκε στο Βώλακα το 1887.

 Γνωρίστηκε με τον Μακεδονομάχο καπετάν-Νταή, δάσκαλο στη Προσοτσάνη και σε αυτόν απεκάλυψε ότι είναι έτοιμος να αγωνιστεί για την πατρίδα.

Ο αρχιδιάκονος του Μητροπολίτη Δράμας Χρυσοστόμου, Θεμιστοκλής Χατζησταύρου, ο μετέπειτα Αρχιεπίσκοπος Αθηνών Χρυσόστομος ο Β΄, όρκισε στη Δράμα τον Άρμεν όπως και άλλους Μακεδονομάχους και έτσι αναβιώνει στη Δράμα η δεύτερη φιλική εταιρεία.

Άρμεν Κούπτσιος.

Ο Άρμεν έγινε ένας από τους πιο έμπιστους ανθρώπους του Χρυσοστόμου.

Ήταν σε συνεχή επαφή με τον αφανή ηγέτη του Μακεδονικού Αγώνα στη Δράμα, τον προστάτη του χειμαζόμενου μαρτυρικού λαού, το Χρυσόστομο και έδινε καθημερινά αγώνα ζωής και θανάτου με τους τυράννους.

Οι επίβουλοι εχθροί της Δραμινής ελευθερίας αφανίζονται από το τουφέκι του και τη μάχαιρα του. 
Ο Άρμεν Κούπτσιος γίνεται το φόβητρο των Σλαβικών συμμοριών.

Στο ενεργητικό του συγκαταλέγονται 33 φόνοι κομιτατζήδων και για αυτό ονομάστηκε και Βουλγαροφάγος. Το Ιούνιο του 1907 ο Κούπτσιος παίρνει εντολή από το Ελληνικό κομιτάτο να εξαφανίσει το Βούλγαρο αρχικομιτατζή Πλάτσεφ, ο θάνατός του θα έσωνε τη ζωή πολλών Ελλήνων. 

Ο Άρμεν με τον Νάκο Βογιατζή και τον Πέτρο Μάντζα του έστησαν ενέδρα κοντά στο Μυλοπόταμο. Ο Πλάτσεφ έπεσε στην παγίδα και ο Άρμεν του ζήτησε να αφήσει το όπλο του και να παραδοθεί. Εκείνος, όμως, τον πυροβόλησε χωρίς επιτυχία. 
Φοβερός και ταχύτατος σκοπευτής ο Άρμεν, πυροβολεί και τον σκοτώνει. Ήταν το 33ο θύμα του. Στους πυροβολισμούς έσπευσαν έφιπποι Τούρκοι αστυνομικοί και ο Τουρκαλβανός επιστάτης από τον Καλό Αγρό. Ο Άρμεν φρόντισε πυροβολώντας να αποσπάσει την προσοχή των Τούρκων ώστε να μπορέσουν να ξεφύγουν οι σύντροφοί του και το επέτυχε. Εδώ βλέπουμε την παλικαριά και το μεγαλείο του παιδιού που προτίμησε να θυσιαστεί και να σωθούν οι σύντροφοί του.

Ο Άρμεν θα μπορούσε να συγκρουστεί με τους Τούρκους που τον καταδίωκαν.
 Δεν πυροβόλησε κανέναν από αυτούς για να μη δημιουργηθεί πρόβλημα στον Μητροπολίτη Χρυσόστομο τον οποίον οι Τούρκοι θα τον θεωρούσαν υπεύθυνο. Από αγάπη προς το μητροπολίτη και τον αγώνα άφησε τους Τούρκους αμαχητί να τον συλλάβουν και να οδηγηθεί στις φυλακές. Μεταφέρεται σιδεροδέσμιος στη Θεσσαλονίκη για να δικαστεί. Το ειδικό Τουρκικό στρατοδικείο τον καταδίκασε σε θάνατο δια απαγχονισμού. 
Στις φυλακές βασανίστηκε απάνθρωπα από Τούρκους και Βουλγάρους για να αποκαλύψει πρόσωπα και πράγματα. Δεν είπε τίποτα για κανένα. Διαισθανόμενοι οι Τούρκοι ότι οι Έλληνες, έστω και με δωροδοκία, θα κατόρθωναν να τον φυγαδεύσουν, αποφασίζουν να τον επαναφέρουν στη Δράμα. Η αλήθεια είναι ότι έγιναν τεράστιες προσπάθειες τόσο στη Θεσσαλονίκη όσο και στη Δράμα για την απελευθέρωσή του αλλά κατέστη αδύνατο. Υστάτη προσπάθεια ήταν να οργανώσουν ένα σχέδιο αποδράσεως (υφαρπαγής του) κατά την ημέρα του απαγχονισμού του, αλλά δυστυχώς και τότε βρέθηκε ο Εφιάλτης που πρόδωσε το σχέδιο στους Τούρκους οι οποίοι άλλαξαν δρομολόγιο και ώρα εκτελέσεως. Την 14η Σεπτεμβρίου 1907 ο Άρμεν Κούπτσιος, ατρόμητος και αλύγιστος, οδηγείται στον πλάτανο της πλατείας της Δράμας. Εκεί στο γέρικο πλάτανο το μόλις 20 ετών παιδί κρεμάστηκε και άφησε την τελευταία του πνοή για του Χριστού την πίστη την Αγία και της Ελληνικωτάτης Μακεδονίας την Ελευθερία.

Ο πατέρας του Άρμεν με πόνο ψυχής έμαθε τα άσχημα μαντάτα, βρήκε παρηγοριά στο Μητροπολίτη Χρυσόστομο. Και εκεί ο ηρωικός αυτός πατέρας βρήκε τη δύναμη να δώσει συλλυπητήρια στο Δεσπότη λέγοντας του : 
«δεν κλαίω που έχασα το παιδί μου, κλαίω που εσύ έχασες το πρωτοπαλίκαρό σου».

Ο ποιητής λαός σμίλεψε στίχους λιτούς εκφραστικά, όμως βαθυστόχαστους όπως οι ακόλουθοι:

«ο Άρμεν και αν κρεμάστηκε

στην άτιμη θηλειά

το αίμα του χαλάλι

για την ελευθεριά»

αλλά και δόκιμοι Δραμινοί ποιητές θα σμιλέψουν στίχους-ύμνους όπως:

«Ρωμιοί μη το ξεχάσετε

του Άρμεν το σχοινί

γιατί σε αυτόν οφείλουμε

τη λεύτερη ζωή»

και ένας άλλος ποιητής θα συνθέσει τους ακόλουθους στίχους:

«σπόρο μεστό και γόνιμο

για την ελευθερία

έσπειρες Άρμεν μόνιμο

εις την Μακεδονία

                             τη πότισες με το αγνό

το αίμα της καρδιάς σου

και έγινε σήμερα τρανό

πρότυπο η λεβεντιά σου»

Βαθυτάτη πράγματι με διακατέχει συγκίνηση αλλά και θαυμασμός και υπερηφάνεια γιατί μου έγινε η τιμή να αναφερθώ σε μορφές ηρωικές, σε πατριώτες ακραιφνείς που έταξαν ως υπέρτατο χρέος τους να φυλάττουν τις Θερμοπύλες της Ορθοδοξίας και του Ελληνισμού, να αναφερθώ στον εθνομάρτυρα Άγιο Μητροπολίτη Χρυσόστομο για την τεράστια εθνική, κοινωνική και πνευματική προσφορά του στα άγια χώματα της μαρτυρικής Δράμας αλλά και στον ήρωα μάρτυρα Άρμεν Κούπτσιο, καμάρι του χωρίου μας, της Δράμας και της μαρτυρικής Μακεδονίας μας.

Τιμώντας τον Άρμεν Κούπσιο τιμούμε ταυτόχρονα και όλους τους κατοίκους του Βώλακα που τόσο στον Μακεδονικό Αγώνα αλλά και μέχρι τους πρόσφατους αγώνες του Έθνους, ο καθένας τους αγωνίσθηκε με τον τρόπο του και πάρα πολλοί μέχρι αυτοθυσίας για την Ελλάδα.

Οφείλουμε, όμως, να αποτίσουμε φόρο τιμής προς όλους εκείνους τους αφανείς ήρωες που έδωσαν τη ζωή τους για την Ελλάδα. Όλους εκείνους τους αγράμματους χωρικούς που στήριξαν το Μακεδονικό Αγώνα και τροφοδότησαν τα ανταρτικά μας σώματα με πληροφορίες και τρόφιμα, όλους εκείνους τους Μακεδόνες που άνοιξαν τη πόρτα του σπιτιού τους στους αγωνιστές αυτούς μέσα στα χιόνια και με την αγάπη τους τους ζέσταναν μοιράζοντας μαζί τους τη φτωχική τους στέγη και το ψωμί τους. 

Ο Άρμεν Κούπτσιος, του Κ.Κουγιουμτζή.

Οι ηρωικότερες σελίδες γράφτηκαν στα χωρία που μιλούσαν το ντόπιο σλαβικό ιδίωμα μα που ήσαν πιστοί στο Πατριαρχείο και στον Ελληνισμό. 

Λαμπροί Έλληνες σαν τα ηρωικά βλαστάρια του καπετάν-Κώττα, του καπετάν Άρμεν Κούπτσιου και τόσων άλλων οπλαρχηγών. Όλοι οι προαναφερθέντες Μακεδονομάχοι αποτέλεσαν τη ραχοκοκαλιά των ένοπλων ανταρτικών σωμάτων και την εμπροσθοφυλακή του αγώνα. Υπήρξαν και παραμένουν το δόρυ του γένους. Σε αυτούς εμείς, ελεύθεροι πια τώρα, τους χρωστάμε μεγάλη ευγνωμοσύνη αλλά και δεν πρέπει να τους λησμονούμε ποτέ.

Είναι δυστυχώς μεγάλο άδικο που η ολοκληρωμένη ιστορία του Μακεδονικού Αγώνα παραμένει μέχρι σήμερα καλυμμένη από την ομιχλώδη αχλύ της άγνοιας, του θρύλου και της ελλιπούς πληροφόρησης του Ελληνικού λαού. Πολύ ορθά θέτει πολλά ερωτήματα και ο Μητροπολίτης μας στο ημερολόγιο της Μητροπόλεως του 2007 που είναι αφιερωμένο στον Άρμεν Κούπτσιο, και με την ευκαιρία αυτή, εκ μέρους όλων των Βωλακιωτών, παρακαλούμε να δεχτεί για μια ακόμη φορά τις θερμές ευχαριστίες μας για την έκδοση αυτή. Τα ερωτήματα που θέτει ο Σεβασμιότατος είναι εάν ποτέ έμαθαν οι Δραμινοί στα σχολεία για τον Άρμεν Κούπτσιο, τις θυσίες των Μακεδονομάχων και των οικογενειών των και για όλους εκείνους που προτίμησαν να πεινάσουν αυτοί και τα παιδιά τους από το να πάρουν λίρες προδοσίας στα χέρια τους από τους Τούρκους και Βουλγάρους. Αυτή η στάση προς την ιστορία δεν είναι εθνικισμός, ούτε πατριδοκαπηλία. Οφείλουμε να εμβαθύνουμε στις ρίζες μας και έχουμε μεγίστη ευθύνη για να μη καταγραφούμε ως η γενεά που αφάνισε τον πολιτισμό 3.000 ετών.

Ας μην ξεχνούμε, όμως, όσο οι άλλοι σχεδιάζουν και στις σημερινές ημέρες επιβουλές για το Μακεδονικό, ο Μακεδονικός αγώνας θα συνεχίζεται. Είναι μια περιοχή που τα χώματα της είναι Μακεδονικά αλλά τα συστατικά της γνήσια Ελληνικά. Μόνο η εθνική συνείδηση και η συσπείρωση που διατήρησε ακραιφνή ο Μακεδονικός Ελληνισμός παρά τις τότε πιέσεις, τρομοκρατία και σφαγές, οδήγησαν τελικά στην ένοπλη αντίδραση και απελευθέρωση της Μακεδονίας. Η πίεση για τη Μακεδονία σε συνδυασμό με τις γνωστές διεκδικήσεις των ανατολικών γειτόνων μας κάνουν επιτακτική την ανάγκη της διατήρηση σε ύψιστο βαθμό της εθνικής μας συνείδησης και στις μέρες μας.

Η Ελληνική φυλή πρέπει να πιστεύει χωρίς ελαχίστη αμφιβολία ότι ο ιερός Μακεδονικός χώρος της επικράτειάς μας είναι καθαρά Ελληνικός και αδιαπραγμάτευτος και να βεβαιώσουμε οποιοδήποτε επίδοξο σχεδιαστή επιβουλών ότι θα υπερασπιστούμε μέχρι τελευταία ρανίδα του αίματός μας τα εδάφη αυτά που ήδη πότισε το αίμα των αθανάτων Μακεδονομάχων μας.

Ας προσευχόμαστε να αναπαύει εσαεί ο Μεγαλοδύναμος τις ψυχές των Μακεδονομάχων εν κόλποις Αβρααμ. 

Ας είναι αιωνία η μνήμη τους.